ชาวบ้านปากอิง ทำพิธีเลี้ยงลั้ง ขอให้แม่น้ำกลับมาอุดมสมบูณ์ หลังเกิดการเปลี่ยนแปลงในแม่น้ำโขง 

ณัฐวัตร ลาพิงค์/เชียงราย

ที่บ้านปากอิง ตำบลศรีดอนชัย อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ชาวประมงแม่น้ำโขง ร่วมกับสมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต ได้ประกอบพิธีเลี้ยงลั้ง นำโดยนายสุข อินยะพร อายุ 73 ปี ผู้เฒ่าของหมู่บ้านเป็นผู้ทำพิธี เพื่อเป็นการขอพรให้หาปลาให้ได้มากในช่วงฤดูหาปลา โดยร่วมกับชาวประมงในหมู่บ้าน ประมาณ 30 คน โดยโดยชาวประมงที่มีเรือจะทำกรวยดอกไม้ธูปเทียนมาขอขมาและเข้าร่วมพิธี นำ หัวหมู เหล้า ทำพีธีไหว้ผีลั้ง ที่บริเวณท่าหาปลาของหมู่บ้าน ซึ่งเป็นประเพณีประจำปี เพื่อขอให้ชาวประมงหาปลาได้จำนวนมาก ปลอดภัยจากการหาปลา และไม่เจ็บไม่ป่วย

นายอวยชัย คงสวน อายุ 56 ปี ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านปากอิง กล่าวว่า การหาปลาเมื่อก่อนมีปลามาก มีเรือหาปลาประมาณ 100 ลำ เมื่อก่อนคิวเรือที่จะเข้ามาเทียบท่า ต้องจอดอยู่ที่กลางน้ำ การลากอวนหาปลาเมื่อก่อนได้ครั้งละ 7-8 ตัว ปัจจุบันลากอวนทั้งวันไม่ได้ปลาก็มี เพราะเกี่ยวกับเรื่องระดับน้ำในแม่น้ำโขง ที่มีการปล่อยน้ำจากเขื่อนจำนวนมาก ประกอบกับฝนตกด้วยทำให้ปลาขึ้นมาหาอาหารบ้าง ไม่ขึ้นบ้าง เพราะน้ำมันขุ่น ไม่ใสเหมือนเมื่อก่อน คนหาปลาก็บ่น เพราะน้ำขึ้นลงกระทบกบคนหาปลา เพราะมันไม่เป็นไปตามปกติ วันสองวันแห้ง วันสองวันขึ้น ปลาเลยไม่มา เหมือนคนกลัวน้ำ อยากฝากถึงทางจีนหากเป็นไปได้ถ้าจะปล่อยน้ำก็ให้ปล่อยน้ำสุดๆไปเลย ถ้าจะปิดก็ปิดไปเลย คนหาปลาก็ลำบากหาปลาไม่ได้

นายสมหวัง เสนสาร ชาวประมงบ้านปากอิง กล่าวว่า ปัจจุบันหาปลาไม่ค่อยได้ไม่แน่ไม่นอนปลาหายากไม่เหมือนเมื่อก่อน จีนเปิดปิดเขื่อน ไม่เหมือนเมื่อก่อนตอนไม่มีเขื่อน น้ำขึ้นตามธรรมชาติ ปลาก็ขึ้นมาวางไข่ ลากอวนรอบหนึ่งก็ได้ปลา 1-2 ตัว ตัวละ 2-3 กิโลกรัม หลังจากมีเขื่อนระดับน้ำเหมือนกับทะเล เช้ามาแห้ง เย็นมาน้ำขึ้น ไม่แน่นอน 2-3 วันน้ำขึ้น 2-3 วัน น้ำแห้ง ปลาจะขึ้นมาก็ไม่ขึ้น เขื่อนในจีนมี 10 กว่าเขื่อนทำให้น้ำผิดธรรมชาติ ตอนนี้ก็อาศัยจับปลาจากน้ำอิงเป็นหลัก ปลาในแม่น้ำโขงแทบไม่มีแล้ว ในส่วนเขื่อนในจีน เป็นสิทธิ์ของเขาเพราะเป็นแม่น้ำสากล เขามีสิทธิ์มากกว่าคนไทย ทางลาว เมียนมา จีน เค้าค้าขาย เราแค่คนหาปลา

ด้านนายสมเกียรติ เขื่อนเชียงสา นายกสมาคมแม่น้ำเพื่อชีวิต กล่าวว่า การเลี้ยงลั้ง เป็นพิธีกรรมของชาวประมงที่หาปลาในแม่น้ำโขง เป็นการบอกกล่าวให้เจ้าท่เจ้าทางได้รับรู้ว่าจะเข้ามาใช้ประโยชน์ มาทำมาหากินที่นี่ และเป็นการขอพรให้แม่น้ำมีความอุดมสมบูรณ์ เพื่อจะได้มีปลามาหล่อเลี้ยงชีวิตของผู้คน ซึ่งเป็นความเชื่อด้านนิเวศวัฒนธรรมที่ยังดำรงค์อยู่ แต่ปัจจุบันยังคงอยู่ภายใต้สถานการณ์แม่น้ำโขงที่มีการเปลี่ยนแปลง ตลอด 25 ปีที่ผ่านมาที่แม่น้ำโขงได้มีการเปลี่ยนแปลงไป ระบบนิเวศเริ่มเปลี่ยนปลาที่เคยอุดมสมบูรณ์ก็หาได้ยากขึ้น ซึ่งการทำพิธีครั้งนี้ถือเป็นอีกความหวังของชาวประมงที่หวังให้สิ่งศักดิ์สิทธิ์จะช่วยให้แม่น้ำกลับมามีปลาที่อุดมสมบูรณ์อีกครั้ง