ม.ขอนแก่น – บุคลากรสาธารณสุข อ.บ้านแฮด ประชุมร่วมศึกษาวิจัย ป้องกันและลดการป่วย-ตาย ด้วยมะเร็งตับและท่อน้ำดี

เมื่อวันที่ 17 ตุลาคม 2565 รศ.ดร. นพ.ปัตพงษ์ เกษสมบูรณ์ ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน เวชศาสตร์ครอบครัวและอาชีวเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น หัวหน้าโครงการวิจัยเพื่อประเมินประสิทธิผลและประ สิทธิภาพของรูปแบบการให้สุข ศึกษาและการสื่อสารในระดับชุม ชนโดยวิธีการที่ปรับปรุงจากเดิมเพื่อป้องกันโรคมะเร็งท่อน้ำดี ในจังหวัดขอนแก่น พร้อมด้วยทีมวิจัยได้แก่ รศ.ดร.ภญ.นุศราพร เกษสมบูรณ์ คณะเภสัชศาสตร์ รศ.ดร.น้อมจิตต์ นวลเนตร์ คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ดร.ภญ.สุกัณฑา หมวดทอง วิทยา ลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดขอนแก่น ดร.ไพฑูรย์ พรหมเทศ และ นพ.ธนพล ศรีวงศ์ โรงพยา บาลสิรินธร จังหวัดขอนแก่นและ นายฉลองพล สารทอง นักศึกษาปริญญาเอกหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาการพัฒนาสุขภาพชุมชน คณะแพทย ศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จัดประชุมการสนทนากลุ่มร่วมกับบุคลากรสาธารณสุขในอำเภอบ้านแฮด จังหวัดขอนแก่น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเก็บข้อมูลในการออกแบบการแทรกแซง การให้สุขศึกษาและการสื่อสารในระดับชุมชนโดยวิธีการที่ปรับปรุงจากเดิม เพื่อป้องกันโรคมะเร็งท่อน้ำดี อ.บ้านแฮด จ.ขอนแก่น ในโอกาสต่อไป

รศ.ดร.นพ.ปัตพงษ์ เกษสมบูรณ์ กล่าวว่า โรคมะเร็งตับและท่อน้ำดี เป็นปัญหาสุขภาพทางสาธารณ สุขที่พบบ่อย จากสถิติระดับนานา ชาติพบว่า มะเร็งท่อน้ำดีมีสัดส่วนประมาณร้อยละ 10-20 ของโรคมะเร็งตับทั้งหมด สถิติโรคมะเร็งตับและมะเร็งท่อน้ำดีในประเทศ ไทยในปี พ.ศ.2531 และปี พ.ศ. 2555 พบว่า มีความชุกที่ปรับค่าตามอายุมาตรฐานแล้ว ในผู้ชายเท่ากับ 40.5 และ 33.9 ต่อประชา กรแสนคน ส่วนในผู้หญิงเท่ากับ 16.3 และ 12.9 ต่อประชากรแสนคน ผู้ป่วยโรคมะเร็งท่อน้ำดีมีอัตราตายในระยะ 1 ปีหลังการวินิจฉัย สูงถึงร้อยละ 81.7 จึงนับว่า เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญมาก ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีคือ การติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่มีความเกี่ยว ข้องด้วยเช่นกัน อีกทั้งมีมิติความเป็นปัจจัยเสี่ยงและปัจจัยปกป้องที่ควรทำศึกษาร่วมด้วย ดังนั้น จึงได้ทำโครงการวิจัยเกี่ยวกับการลดปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ต่อการโรคมะเร็งท่อน้ำดี พร้อมๆ กันไปกับการเพิ่มปัจจัยต่างๆ ที่ช่วยปกป้องไม่ให้เป็นโรคมะเร็งท่อน้ำดี ซึ่งเป็นมาตรการที่น่าจะลดอัตราการโรคมะเร็งท่อน้ำดีได้

“โครงการวิจัยนี้ จะเป็นการประ เมินประสิทธิผลและประสิทธิภาพของรูปแบบการให้ความรู้และการสื่อสารในระดับชุมชน (ที่ปรับแต่งใหม่) ในการเพิ่มพูนความรู้และปรับพฤติกรรมของประชากรในพื้นที่เป้าหมาย ที่จะนำไปสู่การป้องกันโรคมะเร็งท่อน้ำดีในจังหวัดขอนแก่น โดยจะวัดผลที่ปัจจัยเอื้อกับปัจจัยถ่วงของการดำเนินมาตรการให้ความรู้แก่ประ ชาชน และปัจจัยที่ทำให้ประชา ชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อพยาธิ รวมทั้งการศึกษาช่องทางและวิธีการ ในการผสมผสานแนวคิดหรือรูปแบบการทำงานของโครงการนี้ จะนำไปสู่การกำหนดนโยบายทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ เพื่อการขยายผลและความยั่งยืนในการดำเนินงานต่อไปด้วย” รศ.ดร.นพ. ปัตพงษ์ เกษสมบูรณ์ กล่าวในตอนท้าย.