ครบรอบ “241 ปี กรุงรัตนโกสินทร์” วันสถาปนากรุงเทพมหานคร

ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 21 เมษายน 2566 ประชาชนชาวไทยและชาวต่างชาตินับแสนคน ผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันเข้าสักการระบูชาขอพรศาลหลักเมือง เพื่อเป็นศิริมงคลแก่ชีวิตของตัวเองและครอบครัว เนื่องในโอกาสครบรอบ 241 ปี วันสถาปณากรุงรัตนโกสินทร์ โดยมีเจ้าหน้าที่ของศาลหลักเมือง คอยอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติที่เดินทางมา

นางสุรัชดา ประชาจิตกุล ผู้ช่วยผู้อำนวยการสำนักงานกิจการศาลหลักเมือง ได้บรรยายเล่าเรื่องราวประวัติที่มาของศาลหลักเมือง โดยกล่าวว่า “ศาลหลักเมือง สร้างขึ้นเมื่อปีพุทธศักราช 2325 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 พร้อมๆกับการสร้างพระนคร โดยเมื่อทรงมีพระราชดำริให้สร้างพระนครใหม่นั้น ทรงโปรดฯ ให้พระยาธรรมาธิกรณ์ กับ พระยาวิจิตรนาวี เป็นแม่กองคุมช่างและไพร่ไปทำการวัดขนาดและกำหนดเนื้อที่ เพื่อจะสร้างพระนครใหม่ หรือกรุงรัตนโกสินทร์ในปัจจุบัน ที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาด้านตะวันออก ในการนั้น โปรดให้สร้างศาลหลักเมืองขึ้น โดยมีรูปลักษณ์เป็นศาลาเครื่องไม้หลังคามุงกระเบื้อง เสาหลักเมืองลักษณะเป็นเสาไม้ชัยพฤกษ์ มีไม้แก่นจันทน์ประกับนอก สูง 187 นิ้ว ลงรักปิดทองยอดเสา รูปบัวตูม ภายในกลวงเป็นช่องสำหรับบรรจุดวงชะตากรุงเทพมหานคร สำหรับความสูงของเสา พ้นจากพื้นดินขึ้นมา 108 นิ้ว ฝังลึกลงไปในดิน 79 นิ้ว และทรงโปรด ฯ ให้ประกอบพิธียกเสาหลักเมืองในวันอาทิตย์ ขึ้น 10 ค่ำ เดือน 6 ปีขาล จัตวาศก ตรงกับวันที่ 21 เมษายน พุทธศักราช 2325 จ.ศ.1144 เพราะเห็นว่าการวางผังหลักเมืองไว้เป็นหลักฐานแน่นอนนั้น จะทำให้ชาวไทยทุกๆคนรู้ว่าต้องร่วมกันสร้างบ้านเรือน ขึ้นอยู่อาศัย ณ.ที่อันเป็นมงคลนั้นโดยไม่มีการโยกย้ายเปลี่ยนแปลงอีก

นอกจากเสาหลักเมืองแล้ว ภายในศาลหลักเมือง ยังมีศาลเทพารักษ์ เพื่อเป็นที่สถิตแห่งเทพารักษ์ทั้ง 5 ได้แก่ พระเสื้อเมือง พระทรงเมือง พระกาฬไชยศรี เจ้าเจตคุปต์ และ เจ้าหอกลอง และอาคารหอพระพุทธรูปขึ้นภายในอีกด้วย ซึ่งเป็นที่สักการะบูชาของประชาชน

สำนักงานกิจการศาลหลักเมือง เป็นหน่วยงานที่อยู่ภายใต้การควบคุมดูแลขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก ในพระบรมราชูปถัมภ์ ตั้งแต่พุทธศักราช 2491 จนถึงปัจจุบัน โดยมีฐานะเป็นหน่วยงานกิจการพิเศษหน่วยหนึ่งขององค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก มีผู้อำนวยการองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก เป็นประธานกรรมการบริหารสำนักงานกิจการศาลหลักเมือง

สมเกียรติ ทรัพย์เฉลิม / รายงาน