กาญจนบุรี – หาชมยากคณะแม่เพลงร่อยพรรษา สืบสานอนุรักษ์วัฒนธรรมอำเภอห้วยกระเจา 200 กว่าปี ให้ยั่งยืน

หาชมได้ยากกับคณะแม่ร่อยพรรษา หนึ่งเดียวในอำเภอห้วยกระเจา เพลงร่อยพรรษา เป็นเพลงพื้นบ้านที่ร้องกันในจังหวัดกาญจนบุรี เท่านั้น โดยจะร้องกันในช่วงก่อนออกพรรษา ประมาณ 7 วันมีลักษณะเป็นคำกลอนง่ายๆ ร้องเชิญชวนชาวบ้านให้ร่วมบริจาคเงิน ข้าวสารและสิ่งของต่างๆ เพื่อรวบรวมนำไปทำบุญในวันออกพรรษาโดยมีกลุ่มนักเพลงที่จะมีพ่อเพลง แม่เพลง และลูกคู่ โดยคณะจะมีหลายคน แต่งกายสวยงาม ถือขันพานรอง มีผ้าจีวร เดินทางไปยังหมู่บ้านต่างๆ ชุมชนต่างๆ ที่ใกล้เคียง โดยเพลงร่อยพรรษามีการขับร้องมากกว่า 200 กว่าปีแล้ว ซึ่งหาชมได้ยากในปัจจุบันนี้ ตำบลห้วยกระเจา จึงได้อนุรักษ์ประเพณีวัฒนธรรมนี้ไว้ หวังเพื่อให้ลูกหลานสืบทอดต่อไป

วันนี้ 13 ต.ค. 2567 ผู้สื่อข่าวลงพื้นที่ตำบลห้วยกระเจา อำเภอห้วยกระเจา จังหวัดกาญจนบุรี พบกับ นางสาวพรพิรุณ จงศุภวิศาลกิจ กำนันตำบลห้วยกระเจา ให้ข้อมูลคณะแม่เพลงร่อยพรรษา มีสมาชิกประกอบด้วย 1.คุณแม่หนอ สาสุข อายุ 74 ปี ขึ้นเพลง 2.คุณแม่เฉลี่ยว ประดิษฐ์บรรจง อายุ 60 ปี 3.คุณแม่เรียว สืบด้วง อายุ 67 ปี 4.คุณแม่มะลิ สาสุข อายุ 72 ปี 5.คุณแม่แรว สืบด้วง อายุ 82 ปี 6.คุณแม่บุญส่ง ป้องกัน อายุ 65 ปี 7.คุณแม่เนย สาสุข อายุ 73 ปี 8.คุณแม่รอน พยัคฆ์วงษ์ อายุ 69 ปี และ 9.นายศาตรา สาสุข อายุ 19 ปี ซึ่งเป็นรุ่นหลานที่จะสืบทอดคณะนี้

คณะร่อยพรรษาก็จะมีลักษณะแบ่งเป็น 1.เพลงเดิน จะร้องในขณะที่เดินไปถึงหน้าบ้านของชาวบ้าน เพื่อร้องเรียกให้เจ้าของบ้านมาเปิดประตูรับคณะเพลง เนื้อเพลงก็จะ เป็นการชื่นชมบ้านบริเวณบ้านชื่นชมเจ้าของบ้าน 2.เพลงพร จะเป็นการร้องให้พรเมื่อเจ้าของบ้านได้ให้สิ่งของหรือให้เงินแล้วเนื้อเพลงอวยพรมีเนื้อหาให้ร่ำรวยมีความสุขพบแต่สิ่งดีๆ มีอายุที่ยืนนาน และ 3.เพลงลา จะมีการร้องเพลงลา เพื่อจะไปบ้านหลังอื่นต่อเนื้อความจะคล้ายเพลงให้พรคือให้พบโชควาสนามีความสุขโชคดีตลอดไป

คุณแม่หนอ สาสุข อายุ 74 ปี ขึ้นเพลง เล่าว่า ประเพณีนี้ทำกันมาตั้งแต่ปู่ย่าตายายหลายรุ่นมาแล้ว ลูกหลานก็สืบต่อกันเรื่อยมา เราจะร้องช่วงออกพรรษา ใกล้ๆ ออกพรรษาก็ไปบอกบุญตามบ้านที่เขาไปไหนไม่ได้ ไปบอกบุญกับบ้านเขาเลย เขาทำบุญมาเงินทุกบาทก็เข้าวัดหมด คนที่สอนร้องก็คือปู่ย่าตายายที่เสียไปแล้วแต่ยังสืบต่อมาให้หลาน มีหลายเพลง ก็มีร่อยพรรษา เข้าบ้านเปิดประตู และมีขั้นตอนให้พร พอไปถึงประตูเขา เขาเปิดประตูก็ยกมือไหว้ขอขมา แล้วถึงค่อยร้องเพลง พอเขาทำบุญก็ให้พร ถ้าจะเข้าไปที่สถานที่ใหญ่ๆก็ขออนุญาตเขาก่อนแล้วค่อยร้อง วันนี้ดีใจมากอยากร้องทุกปีถ้าไปไหวก็ร้องทุกปี

น.ส.พรพิรุณ จงศุภวิศาลกิจ กำนันตำบลห้วยกระเจา เปิดเผยว่า ดีใจที่ยังมีทีมนี้ ทีมร่อยพรรษาเป็นตัวแทนของบ้านห้วยกระเจา คนห้วยกระเจาและอำเภอห้วยกระเจา ที่ยังมีแม่ๆ ทุกยังร้องอยู่ ยังเห็นวัฒนธรรมประเพณีเก่าแก่ของห้วยกระเจา ก็อยากจะอนุรักษ์รักษาไว้ตลอดไป ไม่ว่ารุ่นนี้จะแก่แล้วอายุเยอะแล้ว ก็อยากให้ถ่ายทอดให้คนรุ่นหลังได้สืบสานประเพณีอันนี้ไว้ มันเป็นวัตกรรมที่ดีงามและไพเราะมากๆ การต่อยอดอันดับแรกเลยเราต้องมีคนที่สืบทอด ไม่ว่ารุ่นนี้เดินไม่ไหวแล้ว ก็ต้องมีคนสืบทอดมีลูกหลานต่อไป เราจะส่งเสริมทุกด้านไม่ว่าจะเป็นการอำนวยความสะดวกด้านการเดินทาง จริงๆรถทางวัดก็จะอำนวยความสะดวกอยู่แล้ว ก็จะมีน้องเตอร์ คอยขับรถพาแม่ๆ ไป ฝและก็เสื้อผ้าหน้าผมก็จะจัดเป็นชุดทีมให้มีป้ายชื่อให้ คนเขาก็จะได้รู้ว่าเรามาจากที่ไหน เพราะเราไม่ได้ร้องแค่ที่ห้วยกระเจาอย่างเดียว เราไปทุ่งเสมอ ไปหนองขาวไปทุกที่เลย เคยอ่านประวัติของร่อยพรรษาเขาบอกว่ามีเฉพาะจังหวัดกาญจนบุรีเท่านั้น ก็อยากเชิญชวนให้ทุกจังหวัดถ้าอยากมาเห็นพวกแม่ๆ ทีมเพลงร่อยพรรษา ก็ขอเชิญชวนมาเที่ยวห้วยกระเจาในช่วงก่อนออกพรรษาประมาณ 10 วัน ก็จะมีพวกแม่ๆ หลายๆ คณะที่ร้องเพลงร่อยพรรษา เพื่อที่จะหาเงินทำบุญวันออกพรรษาให้วัด

ข่าวภูมิภาคกาญจนบุรี / ปรีชา ไหลวารินทร์