นครพนม – สืบสานประเพณี “บุญเดือนเก้า ข้าวประดับดิน” หนึ่งในประเพณีจากโบราณ อุทิศบุญกุศลให้กับผู้ล่วงลับของลูกหลานชาวอีสาน

วันที่ 6 กันยายน 2564 เวลาประมาณ 00.00 น. ที่วัดโอกาส ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม ประชาชนชาวจังหวัดนครพนมยังคงพากันออกมาทำบุญตามประเพณีของชาวอีสาน หรือที่เรียกกันว่า “บุญเดือนเก้า ข้าวประดับดิน” เหมือนเช่นทุกปีที่ผ่านมา แม้จะอยู่ในช่วงที่มีการแพร่ระบาดโควิด-19 เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ เปรต (ชาวอีสานบางถิ่นเรียก เผต) หรือญาติมิตรที่ล่วงลับไปแล้ว โดยจะนิยมประกอบกิจกรรมในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 เป็นวันที่ประตูนรกเปิด ยมบาลจะปล่อยให้ผีนรกออกมาเยี่ยมญาติในโลกมนุษย์ ในคืนนี้คืนเดียวเท่านั้นในรอบปี (สำหรับปีนี้ตรงกับวันที่ 6 กันยายน 2564)

“ข้าวประดับดิน” ประกอบด้วย อาหารคาวหวาน ผลไม้ หมาก พลู บุหรี่ อย่างละเล็กอย่างละน้อย แล้วห่อด้วยใบตองทำเป็นห่อเล็ก ๆ นำไปวางตามโคนต้นไม้ใหญ่ หรือตามพื้นดินบริเวณรอบ ๆ เจดีย์ หรือโบสถ์ เป็นการทำบุญที่ชาวบ้านจัดขึ้นเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับไปแล้ว

มูลเหตุของความเป็นมาของเรื่องการทำบุญข้าวประดับดินนี้มีเรื่องเล่าไว้ในพระธรรมบทว่า ญาติของพระเจ้าพิมพิสาร กินของสงฆ์ เมื่อตายแล้วไป เกิดในนรก ครั้นพระเจ้าพิมพิสารถวายทานแด่พระพุทธเจ้าแล้ว มิได้อุทิศให้ญาติที่ตาย กลางคืนพวกญาติที่ตายมาแสดงตัว เปล่งเสียงน่ากลัวให้ปรากฏใกล้พระราชนิเวศน์ รุ่งเช้าได้เสด็จไปทูลถามพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ทูลเหตุให้ทราบ พระเจ้าพิมพิสารจึงถวายทานอีก แล้วอุทิศส่วนกุศลไปให้ญาติที่ตายไปจึงได้รับส่วนกุศล