รร.คนตาบอดขอนแก่น จุดมุ่งหมายสำคัญคือ “การผลิตสื่อสร้างสรรค์ที่เด็กทุกคนสามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม เป็นสื่อที่สามารถพัฒนาทักษะและการเรียนรู้ของเด็กพิการทางการมองเห็น และสามารถต่อยอดเป็นสื่อการเรียนการสอนเพื่อสร้างการพัฒนาได้อย่างยั่งยืน”
เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2566 ที่ หอประชุม โรงเรียนการศึกษาคนตาบอดจังหวัดขอนแก่น ตำบลบ้านเป็ด อำเภอเมืองจังหวัดขอน แก่น นางศรีสุดา วิชากุล นักพัฒนาสังคมชำนาญการพิเศษ สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดขอนแก่น เป็นประธานเปิด “ละครเวทีเพื่อการศึกษาสำหรับเด็กพิการทางการเห็น”ภายใต้โครงการจินตนาการเสรี สื่อละครสร้าง สรรค์เพื่อเด็กพิการทางการเห็น โดยมี นายโกมล มาลัยทอง ผู้ลงนามแทน ผู้รับใบอนุญาตโรงเรียนการศึกษาคนตาบอดจังหวัดขอนแก่น ,นางสาวเพชรรัตน์ มณีนุษย์ (หัวหน้าโครงการฯ) กล่าวต้อนรับ และรายงานวัตถุประสงค์ของการดำเนินโครงการ ,น.ส.วิจิตา รชตะนันทิกุล คณะทำงานติดตามและประเมินผลโครงการหรือกิจกรรมตามสัญญา ให้ทุนสนับสนุนจากกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัย และสร้างสรรค์ประจำปี 2566 , นางกรกนก ศิริวงษ์ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิด้านคนพิการและผู้สูงอายุ ในคณะกรรมการกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัย และสร้างสรรค์ ,นางสิริธร ภูกองชัย ผู้อำนวยการศูนย์บริการคนพิการจังหวัดชอนแก่น สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงจังหวัดขอนแก่น ,นายอดิศักดิ์ ประทัศสานัง นักวิเคราะห์นโยบายและแผน สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดขอนแก่น , นางแววดาว อินทร์จันทร์ ผู้อำนวยการศูนย์พัฒนาศักยภาพและอาชีพคนพิการ ,นางชัญญานุช มูลวิชา ผู้อำนวยการโรงเรียนการศึกษาคนตาบอดขอนแก่น เจ้าหน้าที่และนักเรียน ร่วมกิจกรรม
ดร.ธนกร ศรีสุขใส ผู้จัดการกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ จากวิสัยทัศน์ดังกล่าว จึงเป็นที่มาของโครงการ”จินตนา การเสรี สื่อละครสร้างสรรค์เพื่อเด็กพิการทางการเห็น” ซึ่งการดำเนินโครงการในครั้งนี้ โดยมี น.ส.เพชรรัตน์ มณีนุษย์ ศิษย์เก่าคณะศิลปกรรมศาสตร์ สาขาการละคร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้รับทุนและหัวหน้าโครงการนำทีม มีจุดมุ่งหมายสำคัญคือ “การผลิตสื่อสร้างสรรค์ที่เด็กทุกคนสามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม เป็นสื่อที่สามารถพัฒนาทักษะและการเรียนรู้ของเด็กพิการทางการมองเห็น และสามารถต่อยอดเป็นสื่อการเรียนการสอนเพื่อสร้างการพัฒนาได้อย่างยั่งยืน” ผู้จัดทำโครงการจึงออกแบบสื่อสร้างสรรค์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ (1) สื่อการแสดงสดในรูปแบบละครเวทีที่เน้นการมีประสบการณ์ร่วม(Immersive Theatre) และ(2) สื่อวิดีโอการเรียนการสอนเพื่อเป็นเครื่องมือให้ครูและผู้ปกครองสามารถนำไปพัฒนาเด็กพิการทางการเห็นได้ด้วยเอง โดยในต้านของการออกแบบการแสดงละครที่เน้นให้ผู้ชมมีประสบการณ์ร่วม เนื่องจากเด็กพิการความจำเป็นอย่างยิ่งในการเรียนรู้แบบมีประสบการณ์ร่วมเพื่อช่วยให้เกิดความเข้าใจและการตีความสภาพแวดล้อมต่าง ๆ รอบตัวได้ง่ายขึ้น
ผู้กำกับละครเรื่องนี้จึงออกแบบให้เด็กพิการทางการเห็นมีส่วนร่วมในการแสดง สามารถจินตนาการไปกับการสมมุติบทบาทเป็นตัวละครต่าง ๆ เพื่อพัฒนาทักษะการเคลื่อนไหวและการเรียนรู้ทักษะชีวิต ส่งเสริมให้เเกิดความมั่นใจในการใช้ชีวิตในสังคมเพิ่มมากขึ้น และหลังจากนั้นจึงได้สรุปองค์ความรู้เป็นคลิปสื่อการเรียนการสอนในรูปแบบวิดีโอเพื่อใช้เป็นเครื่องมือที่ช่วยให้ตรู ผู้ดูแล และผู้ปกครองสามารถนำไปประยุกต์ใช้เป็นกิจกรรมกระตุ้นพัฒนาการและทักษะการเคลื่อนไหวของเต็กพิการทางการเห็น ที่บ้านหรือที่โรงเรียนได้เอง โดยใช้สื่อละครสร้างสรรค์ ทักษะการเคลื่อนไหวของเด็กไห้มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากจุดมุ่งหมายสำคัญของโครงการนี้ จะสร้างสื่อที่มีคุณภาพเพื่อเด็กพิการทางการเห็นแล้ว การออกแบบสื่อวิดีโอคู่มือเป็นสิ่งที่ได้คำนึงให้ทุกคนสามารถเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียม สามารถเป็นสื่อการเรียนการสอนที่ครู ผู้ดูแล และผู้ปกครอง สามารถใช้สื่อนี้เพื่อพัฒนาเด็กได้ทุกคน สามารถขยายเป็นสื่อการเรียนรู้เพื่อสร้างประสบการณ์ที่ส่งต่อความรู้ได้ไม่จำกัด อีกทั้งเพื่อใช้เป็นต้นแบบ (Guideline) ในด้านการพัฒนาทักษะการเคลื่อนไหวของเด็กได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ในด้านผลลัพธ์ที่เป็นประโยชน์เชิงชุมชนและสังคมนั้น จะทำให้เกิดการพัฒนาคุณภาพ ชีวิตผ่านการเสริมสร้างทักษะของเด็กพิการทางการเห็นได้อย่างเหมาะสม ส่งผลให้เกิดการสร้างความเท่าเทียมกันในสังคม ในด้านนโยบาย ข้อมูลและแนวทางที่ได้จากโครงการนี้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องสามารถนำมาใช้กำหนดเป็น นโยบายในการพัฒนากิจกรรมเพื่อเด็กพิการทางการเห็นและเด็กผู้มีความต้องการพิเศษกลุ่มอื่น ๆ
ด้าน นางกรกนก ศิริวงษ์ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิด้านคนพิการและผู้สูงอายุ ในคณะกรรมการกองทุนพัฒนาชื่อ ปลอดภัย และสร้าง สรรค์ กล่าวว่าเนื่องจากเด็กพิการทางการเห็นประสบปัญหาเกี่ยวกับการเคลื่อนไหวร่างกายหรือออกกำลังกายอย่างจำกัด เพราะไม่สามารถเรียนรู้วิธีการเคลื่อนไหวอย่างเป็นอิสระได้เหมือนเด็กทั่วไป ส่งผลให้เกิดปัญหาด้านกล้ามเนื้ออ่อนแรง ขาดความยืดหยุ่น ความคล่องตัว และความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ก่อให้เกิดปัญหาด้านบุคลิกภาพและการเคลื่อนไหวในอนาคต จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องออกแบบกิจกรรมที่เด็กพิการทางการเห็นสามารถพัฒนาทักษะการเคลื่อน ไหวได้อย่างเหมาะสม อีกทั้งเด็กพิการทางการเห็นไม่มีทางเลือกในการรับสื่อสร้างสรรค์ที่หลากหลายมากนัก หรือเมื่อมีกิจกรรมต่าง ๆ เด็กพิการทางการเห็นจะสามารถ นั่งรับฟังเพียงอย่างเดียว ซึ่งขาดโอกาสในการพัฒนาทักษะด้านอื่น 1 ที่หลากหลาย จึงเป็นที่มาให้เกิดสื่อสร้างสรรค์ละครเวทีที่กระตุ้นประสาทสัมผัส
และการเคลื่อนไหวของเด็กพิการทางการเห็นได้ โดยออกแบบให้มีส่วนร่วมในการแสดงแบบ 5 มิติ คือ การมองเห็นการฟัง การได้กลิ่น การชิมรส และการสัมผัส
ส่วน นางสาวเพชรรัตน์ มณีนุษย์ (หัวหน้าโครงการฯ) กล่าวว่า สำหรับละครเวทีเรื่องนี้ เราออก แบบ สำหรับเด็กพิการทางการเห็น โดยเฉพาะวัตถุประสงค์เราใช้สื่อสร้างสรรค์ให้มีประโยชน์ในการพัฒนา ด้านศิลปะ ด้านการเคลื่อนไหว การจินตนาการให้มีส่วนร่วมมากยิ่งขึ้น โครงการนี้ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากหน่วยงานจากกองทุนพัฒนาสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ประจำปี 2566 ส่วนพื้นที่ๆจะจัดกิจกรรมในครั้งต่อไป ครั้งที่1จัดที่ โรงเรียนการศึกษาคนตาบอด จังหวัดขอนแก่น ครั้งที่ 2 ที่โรงเรียนสอนคนตาบอดภาคใต้ จังหวัดสุราษฎร์ธานี และครั้งที่ 3 จัดที่โรงเรียนสอนคนตาบอดกรุงเทพ
ท้ายสุด น.ส.สุดารัตน์ เพียรโคตร อายุ 21 ปี นักเรียนชั้นระดับมัธยมศึกษาปีที่ 6/9 สายศิลป์ภาษาจีน โรงเรียนขอนแก่นวิทยายน ซึ่งพิการทาง การมองเห็น อนาคตจะไปเรียนต่อ มหาลัยแม่ฟ้าหลวง กล่าวว่า มีความยินดี และรู้สึกตื่นเต้น สำหรับโครงการนี้ที่ได้มาจัดให้พวกเรา ซึ่งจัดเป็นปีแรก และรู้สึกตื่นเต้นเป็นอย่างมาก สนุกสนานโดยพี่ๆก็มีกิจกรรมให้ทำเยอะแยะ ก็อยากขอบคุณสื่อละครสร้างสรรค์ และขอบคุณทุกหน่วยงานที่ได้เข้ามาจัดกิจกรรมสนุกๆให้กับพวกหนูในวันนี้และอยากจะให้มีกิจกรรมแบบนี้ดีๆอีก.
ภัสสะ บุญธรรม /ขอนแก่น
Discussion about this post