“บู งอ เกะ มอร์” หรือ ดอกบัวผุด สีสันความงด งามกลางพงไพร เบ่งบานแล้วที่ใต้สุดสยาม พร้อมผลักดันเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์

วันนี้(8 มี.ค.67 ) ดอกบัวผุด หรือ “บู งอ เกะ มอร์” ในชื่อภาษามลายูถิ่น เป็นกาฝากชนิดหนึ่งซึ่งจะเจริญเติบโตในป่าที่อุดมสมบูรณ์ พบเจอเฉพาะในป่าเขตร้อนชื้นของภาคใต้ โดยในป่าบ้านนากา ต.อัยเยอร์เวง อ.เบตง จ.ยะลา ป่ารอยต่อที่เชื่อมต่อกับผืนป่าฮาลาบาลา ตอนนี้ดอกบัวผุด เริ่มทยอยออกดอกและเบ่งบานแล้ว

นายซูไฮมี มีนา ผู้ช่วยเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน องค์การบริหารส่วนตำบลอัยเยอร์เวง พร้อมด้วยนายมะดือรัน มามะ ประธานกลุ่มเยาวชนบ้านนากอ และทีมงาน นำสื่อมวลชนในพื้นที่เข้าชม บู งอ เกะ มอร์ หรือ ดอกบัวผุด ที่บ้านนากอ ซึ่งกำลังผลิดอกเบ่งบานในช่วงนี้ โดยนั่งรถออกจากเมืองเบตงไปยังบ้านนากอ ใช้เวลาครึ่งชั่ว โมงเศษ จากนั้นเดินทางต่อด้วยรถจักรยานยนต์อีกประมาณ 6 กิโลเมตร ต่อด้วยเดินเท้าเข้าป่า อีกราวๆ 1ชั่วโมง

เมื่อไปถึงจะพบจุดที่ดอกบัวผุดบาน 2 จุด จุดแรก บาน 1 ดอก จุดที่ 2 บาน 2 ดอก โดยในแต่ละจุดยังมีดอกตูม และดอกเล็กๆที่กำลังจะทยอยออก ดอกบานอีกหลายดอก สำหรับดอกบัวผุดที่บานเต็มที่แล้วในจุดที่พบเจอครั้งนี้มีวัดขนาดเส้นรอบวงของดอก 50 – 60 เซนติเมตร ซึ่งถือว่ามีขนาดใหญ่มาก สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับสื่อมวลชนเป็นอย่างมาก เนื่องจากเป็นพืชที่หาดูได้ยากมาก และเป็นดอกไม้ขนาดใหญ่ที่สุดในโลกที่กระจายพันธุ์เฉพาะในป่าดิบชื้นทางภาคใต้ของประเทศ ไทย

นายซูไฮมี มีนา ผู้ช่วยเจ้าหน้าที่พัฒนาชุมชน อบต.อัยเยอร์เวง บอกว่า บู งอ เกะ มอร์ หรือ บัวผุด เป็นกาฝากชนิดหนึ่ง อาศัยเถาวัลย์ หรือ รากของพืชจำพวกสกุลเครือเขาน้ำ ซึ่งจะเลื้อยลงดินด้วยน้ำหนักของดอก เมื่อดอกโตและบานจึงดูเหมือนกับว่าดอกผุดออกมาจากดิน ลักษณะเด่นคือ จะมีดอกที่ใหญ่ ออกเป็นดอกเดี่ยว องค์ประกอบของดอกแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ภายนอกสุดเรียกว่า กลีบดอก มีลักษณะอวบน้ำเป็นสีแดงเข้มจำนวน 5 กลีบ มีเส้นผ่าศูนย์กลางของดอก 50-60 เซนติเมตร ถัดมาคือกำบังดอกสีแดง เป็นส่วนที่ล้อมรอบใจกลางดอก และส่วนสุดท้ายคือ จานกลางดอกและหนาม มีแผ่นแบนคล้ายจานสีแดงสด มีปุ่มคล้ายหนามขึ้นอยู่ตรงกลาง หนามจะทำหน้าที่กระจายความร้อนและส่งกลิ่นเหม็นออกมา โดยมีกำบังดอกช่วยทำให้กลิ่นเหม็นเน่าภายใน ไม่ฟุ้งกระจายไปไกล เพื่อล่อแมลงชนิดต่างๆ อาทิ แมลงวัน แมลงวันหัวเขียว ผึ้ง ชันโรง ให้มาตอมดอก เพื่อช่วยแพร่ละอองเรณูของเกสรตัวผู้ที่อยู่กันคนละดอกไปผสมเกสรตัวเมีย
ดอกบัวผุดใช้เวลาตั้งแต่เป็นดอกตูมกว่าจะกลายเป็นดอกบาน นานประมาณ 8-9 เดือน แต่เมื่อดอกบานแล้วจะอยู่ได้เพียง 4-5 วันเท่านั้น และบางดอกก็บานได้ถึง 5-7 วัน หลังจากนั้นก็จะค่อย ๆ เหี่ยวเฉา เปลี่ยนเป็นสีดำและเน่าเปื่อยหลุดออกจากลำต้นในที่สุด ในเวลา 2 อาทิตย์

นายซูไฮมี บอกด้วยว่า พื้นที่บ้านนากอแห่งนี้เดิม ทีเคยเป็นค่ายของพรรคคอมมิวนิสต์มาลายา (จคม.)ในสมัยก่อน และก่อนจะย้ายค่ายไปอยู่ที่อื่น ได้บอกกับชาวบ้านในพื้นที่ว่ามีดอกบัวผุดในผืนที่ป่าแห่งนี้นะ ให้ช่วยกันอนุรักษ์ป่า เนื่องจากบัวผุด เป็นพืชเปราะบางเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มาก ขยายพันธุ์ได้ยากและต้องอาศัยเป็นกาฝากที่อยู่ในป่าดิบชื้นเท่านั้น และชาวบ้านบางส่วนนิยมนำดอกตูมมาต้มน้ำดื่ม ด้วยความเชื่อว่า จะช่วยทำให้หญิงมีครรภ์คลอดง่าย ทางกลุ่มเยาว ชนบ้านนากอจึงต้องทำความเข้าใจกับชาวบ้านในพื้นที่ให้ช่วยกันอนุรักษ์บู งอ เกะ มอร์ หรือ ดอกบัวผุด เพื่อให้เยาวชนและนักท่องเที่ยว ได้ศึกษาเรียนรู้ ผลักดันเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ของตำบลอัยเยอร์เวงต่อไป

ด้านนายมะดือรัน มามะ ประธานกลุ่มเยาวชนบ้านนากอ กล่าวว่า ตนได้ใช้เฟสบุ๊คของตัวเอง ที่ชื่อว่า มะดือรัน มามะ (มะนูซียอซูมอ) ถ่ายทอดเรื่องราววิถีชีวิตของชาวบ้าน เกร็ดความรู้ในการใช้ชีวิต รวมถึงเล่าเรื่องสถานทีท่องเที่ยวตามธรรมชาติในบ้านนากอ และตำบลอัยเยอร์เวงเป็นภาษามลายู เชิญชวนนักท่องเที่ยวให้เข้ามาเที่ยวสถานทีท่องเที่ยวในพื้นที่ สัมผัสวิถีชีวิตของชาวบ้าน ล่าสุดได้ลงคลิปบัวผุดมีคนติดตามเยอะมาก ขนาดคนแก่ที่อายุ 70-80 ก็ยังไม่เคยเห็นเพิ่งในคลิปครั้งแรกในชีวิต ซี่งขณะนี้ตนได้มีการหารือพูดคุยกับผู้ใหญ่บ้าน และกลุ่มเยาวชนให้มีการอนุรักษ์ทรัพยากรในพื้นที่ พร้อมจัดตั้งกลุ่มมัคคุเทศก์น้อย ประชาสัมพันธ์ของดี ของเด่น บ้านนากอ ส่งเสริมแหล่งท่องเที่ยวบ้านนากอให้เยาวชนมีรายได้และเป็นที่รู้จักกับนักท่องเที่ยวต่อไป

ปัจจุบันนี้บู งอ เกะ มอร์ หรือ ดอกบัวผุด มีจำนวนลดลงเรื่อย ๆ ดังนั้นเมื่อนักท่องเที่ยวไปเดินป่าเพื่อชมดอกบัวผุด จึงควรใช้ความระมัดระวังในการเข้าชมดอกบัวผุดเป็นอย่างมาก เพราะอาจจะไปเหยียบย่ำบนดอกตูมของบัวผุดได้ หากใครจะมาเที่ยวชมจึงควรมีเจ้าหน้าที่นำทาง เพื่อป้องกันไม่ให้เหยียบหรือทำลายดอกบัวผุด และป้องกันการพลัดหลงในป่า โดยนักท่องเที่ยวสามารถติดต่อผ่าน นายซูไฮมี มีนา ทางหมายเลขโทร ศัพท์ 086-2888792 หรือ นายมะดือรัน มามะ โทร 087-2979217.

เจษฎา สิริโยทัย จ.ยะลา